Porozumiewanie się to jedna z najważniejszych umiejętności społecznych człowieka i główny cel każdego z nas od chwili narodzin. Co wpływa zatem na rozwój mowy dziecka?
Nasze umiejętności komunikacyjne kształtują się już w łonie matki. Płód między 4. a 5. miesiącem życia zaczyna reagować na bodźce akustyczne.
Dlatego tak ważne od samego początku jest mówienie do dziecka, śpiewanie i rozmawianie z nim. Dziecko, kiedy jest już na świecie, rozpoznaje głosy rodziców. Reaguje na podniesiony głos, różną intonację, szybki rytm, śpiewną modulację i tempo wypowiedzi. To pierwszy prezent, jaki możemy mu podarować. A co dostaniemy w zamian?! Upragnione słowa pociechy: „mama….tata…..”. Tylko kiedy to nastąpi? Nie wiadomo!? Ale możemy to wydarzenie przyspieszyć…
Mleczna wyprawka a rozwój mowy dziecka
Bardzo ważnym krokiem na drodze do gadulstwa dziecka jest ….. karmienie go piersią. Noworodek przy piersi używa ust i języka w zupełnie inny sposób niż dziecko, które ssie smoczek z butelki. Usta chwytają pierś, a język przyciska sutek do chropowatego podniebienia. Język staje się na tyle sprawny, że niemowlak może go pionizować. Ruchy ssania i połykania rozwijają mięśnie warg, gardła i krtani. Policzki intensywnie pracują. Maluszek ćwiczy także oddychanie przez nos, dzięki czemu prawidłowo kształtują się zatoki czołowe, żuchwa i twarzoczaszka. Cały proces karmienia piersią umożliwia niemowlakowi stymulację całego narządu artykulacyjnego i wspiera późniejszy rozwój mowy. Podczas karmienia piersią brzdąc przygląda się także twarzy swojej mamy. Podąża za nią wzrokiem, obserwuje, jak do niego mówi. „Czyta” z jej warg. Prawidłowe przyjmowanie pokarmu mlecznego pomaga w gaworzeniu oraz wypowiadaniu pierwszych sylab przez dziecko. Karmienie piersią to pierwszy trening logopedyczny, ponieważ te same mięśnie są odpowiedzialne za jedzenie i mówienie.
Co wpływa na rozwój mowy dziecka? Daj mi spróbować, mamo…
Ogromne znaczenie dla małego gaduły ma także rozszerzenie diety w 6. miesiącu życia (przy karmieniu piersią). Samodzielne jedzenie, przełykanie różnych pokarmów, żucie (dziąsłami), wypluwanie, a potem gryzienie to kontynuacja ćwiczeń całego aparatu mowy dziecka. Przyszły gaduła doskonali już samodzielnie swój warsztat, ale pod bacznym okiem rodziców. Wkłada pokarm do ust, a jeśli coś mu nie smakuje, przy pomocy sprawnego języka usuwa go z buzi. Jeżeli napcha sobie za dużo jedzenia i się zakrztusi, sam jest w stanie z tej opresji wyjść, dzięki nieustannym ćwiczeniom jamy ustnej. Ugotowana, ale lekko twarda marchewka lub brokuł, kleisty ryż z małymi kawałkami miękkiego mięsa, makaron z gęstym sosem czy przesłodka gruszka to wymarzony jadłospis dla przyszłego gaduły. Dlaczego? Ponieważ takie jedzenie, a nie jednolita masy papkowa podawana łyżką, bardzo korzystnie wpływa na rozwój wszystkich mięśni jamy ustnej i kształtuje prawidłowe odruchy u dziecka.
Rozwój mowy dziecka – Mamo, tato, czytamy!
Ostatnim elementem wspomagającym rozwój mowy u dziecka jest czytanie z nim książek. Oczywiście na początku mogą być to książeczki obrazkowe, które rodzice opowiadają za każdym razem z inną modulacją głosu. Śpiewanie kołysanek do snu, zabawy z rymowankami i wyliczankami typu: ”Wlazł kotek na płotek”, „Tosi, tosi, łapci”, Entliczek-pentliczek” rozwijają świadomość dźwięków i przygotowują do samodzielnej mowy. Kiedy dziecko zacznie mówić, proces nabierze tempa. Używanie głosu poprawia słuch, pamięć oraz artykulację. Wasza pociecha stanie się prawdziwą gadułą i być może w wieku 2 lat, kiedy już dawno zapomnieliście, kiedy powiedziała „mama, tata”, ona zarecytuje Wam wierszyk: „Siała baba mak….” albo „ Idzie rak nieborak, czasem naprzód, czasem wspak…”. A wiec zastosujcie nasze sposoby na rozwój mowy dziecka od już od pierwszych chwil z dzieckiem!
